Jakie są automatyczne skrzynie biegów?

Automatyczne skrzynie biegów niegdyś były luksusem, na który można było sobie pozwolić tylko w najbogatszych wersjach samochodów. Dziś stają się powoli standardem i w wielu modelach trzeba dopłacać za możliwość jazdy z manualem, a nie na odwrót. Automaty mają tylu zwolenników, co przeciwników wśród których jedni zwracają uwagę na bardzo dużą wygodę takiego rozwiązania, a drudzy wspominają o rzekomym braku kontroli nad biegami. Jak jest naprawdę i jakie rodzaje skrzyń automatycznych są dostępne na rynku nowych i używanych aut?

Skrzynie automatyczne – historia

Podobnie jak na przykład z napędem hybrydowym, pracę nad pierwszą automatyczną przekładnią datuje się już na przełom XIX i XX wieku. Pierwszą skrzynią automatyczną była przekładnia braci Sturtevantów z Bostonu. Biegi zmieniał tam mechanizm odśrodkowy, który jednak szybko się zużywał, gdyż falujące obroty doprowadzały do dużej częstotliwości zmiany przełożeń.

Za pierwowzór dzisiejszych automatycznych przekładni uznaje się skrzynię zbudowaną przez Kanadyjczyka Alfreda Hornera Munro. Jego przekładnia sterowana przez moment obrotowy i sprzęgło pneumatyczne wyeliminowała problem falowania obrotów, lecz przez straty w mocy nie przyjęła się w samochodach.

Ojcowie skrzyń automatycznych to Amerykanie, który wpierw w 1938 zbudowali skrzynię Hydramatic, która do samochodów trafiła w 1940 roku, a następnie producent Buick stworzył przekładnię Dynaflow z konwerterem momentu obrotowego. Od 1948 automatyczne skrzynie podbiły Stany i proste przekładnie mają 2, lub 3 biegi można było znaleźć w około 7 na 10 pojazdów. Pierwsze europejskie automatyczne skrzynie datuje się na 1952 rok w marce Rolls-Royce i 1961 w wypadku Daimler-Benz.

Lata 60. przyniosły ustandaryzowanie oznaczeń na dźwigni, a także ich układ P-R-N-D, czyli po kolei tryb parkingowy, wsteczny, neutralny, a także przeznaczony do jazdy na wprost. Najnowsze nowinki to wpierw skrzynie auto-adaptacyjne, które uczą się stylu jazdy kierowcy, a następnie przekładnie dwusprzęgłowe czy bezstopniowe (CVT).

Typy skrzyni automatycznych

Samochody ze skrzynią automatyczną w tym momencie można podzielić na kilka typów. Pierwszy to klasyczne automaty, które mają często sporą liczbę przełożeń sięgającą nawet dziewięciu. Są one nieco ospałe przy zmianie biegów, lecz tańsze i prostsze w utrzymaniu niż np. przekładnie dwusprzęgłowe. Ponadto zwiększają nieco zużycie paliwa, lecz jest to wada każdego typu skrzyni automatycznej poza bezstopniową.

Skrzynie DSG, jak zwie je Volkswagen, to przekładnie dwusprzęgłowe. Dzięki zastosowaniu dwóch małych skrzyń biegów i sprzęgieł zmniejsza się zużycie skrzyni, przełożenia są znacznie szybciej zmieniane, a także zapewnia to bardziej dynamiczną jazdę niż tradycyjne automaty. U innych producentów można ją spotkać pod nazwą Power Shift, Speedshit, DCT, EDC, czy TCT. Nie są one bez wad. Ich cena przewyższa tradycyjne automaty, a naprawy są bardziej kosztowne. Ponadto problematyczna bywa dynamiczna redukcja biegów w wypadku, gdy skrzynia nie jest przeznaczona do jazdy sportowej.

Kolejnym typem skrzyni automatycznej jest CVT, które w zasadzie nie zawiera biegów. W tej przekładni nie znajdziemy sprzęgła, a moment obrotowy nie zmienia się tak mocno z racji na brak przełożeń. Dodatkową zaletą jest waga i wielkość, która jest mniejsza niż przy innych skrzyniach, a także mniejsze zużycie paliwa. Do tego świetnie radzi sobie w połączeniu z jednostką hybrydową i potrafi zmniejszyć zużycie paliwa zarówno przy konwencjonalnym, jak i niekonwencjonalnym napędzie. Podobnie jak pozostałe typy, CVT również ma swoje wady i problemy. Przede wszystkim wielu kierowców narzeka na dźwięk silnika, który jest jednostajny i może wydawać się w pierwszym momencie bardzo nienaturalny. Ponadto dynamika takiej skrzyni nie powala, a naprawy mogą okazać się bardzo kosztowne.

Podsumowanie

Niezależnie od wybranego typu automatycznej przekładni, jedno jest pewne - komfort jazdy, szczególnie w warunkach miejskich wzrośnie dzięki braku konieczności używania lewej nogi. Skrzynie automatyczne mają swoje wady i zalety, lecz nie bez powodu powoli wypierają klasyczne przekładnie, a wielu Amerykanów wręcz nie potrafi korzystać z manualnej skrzyni biegów.

Więcej możesz przeczytać tutaj: Jaką automatyczną skrzynię biegów wybrać?